25.08.25: Level 1; Road to Latin [35]; [i] In peristȳlō [ii] Dē equō ligneō; (4) grammar: 4th conjugation verbs

We take a further look at this text, this time focussing on 4^th conjugation verbs (indicated in bold):

In peristȳlō

Peristȳlum līberōs Tulliae dēlectat. Puellae statuās saepe ōrnant. Aulus et Lūcius ibi student. Puerī parvī in peristȳlō libenter lūdunt quod in peristȳlō est aqua. Puerī parvī nāviculās ligneās habent. Tullia in peristȳlō saepe sedet et lūdōs līberōrum spectat. Interdum Tullia cum līberīs lūdit. Hodiē Publius et Servius domī sunt sed Lūcius et Aulus in lūdō sunt. Ā domiciliō Tullia clāmat, “ubi es, Pūblī? Quid agis?” Pūblius respondet, “lūdō in peristȳlō, Tullia.” Tum Tullia clāmat, “ubi tū lūdis, Servī?” “ego quoque in peristȳlō lūdō,” respondet Servius. “num in aquā lūditis?” Rogat Tullia. “in aquā nōn lūdimus sed nāviculae nostrae sunt in aquā. Nāviculās ad Graeciam et ad Crētam mittimus,” respondent puerī parvī. “Quid audīs, Pūblī? Quis venit?” Subitō rogat Servius. “Lūcius et Aulus in domicilium veniunt,” respondet Pūblius. “venitne paedagōgus cum puerīs, Pūblī?” “puerī cum paedagōgō veniunt.” “cūr, Lūcī, ā lūdō mātūrē venis?” Clāmat Pūblius. “veniō quod magister est aeger,” respondet Lūcius. “nōnne tū et Aulus in peristȳlum venītis?” Clāmat Servius. “in peristȳlum nōn venīmus. Ad Tulliam venīmus,” puerī respondent.

Dē equō ligneō

Multī dominī Rōmānī servōs Graecōs habent. Servī Graecī saepe sunt paedagōgī puerōrum Rōmānōrum. Dominī paedagōgōs cum fīliīs ad lūdum mittunt. Paedagōgus Lūcī et Aulī est Graecus. Puerīs fābulās dē Graeciā saepe nārrat. Fābula dē equō ligneō Lūcium et Aulum dēlectat.

"Graecī sunt īrātī quod Troiānī pulchram fēminam Graecam Troiae tenent. Itaque multī armātī ōrās Graeciae relinquunt et Troiam nāvigant. Interim Troiānī arma et frūmentum cōgunt et mūrōs Troiae dīligenter mūniunt. Posteā Graecī mūrōs oppugnant et longum bellum cum Troiānīs gerunt. Sunt multa proelia in ōrīs Troiae sed deī neque Graecīs neque Troiānīs victōriam dant.

"Tandem Graecī magnum equum ligneum aedificant. Noctū multī armātī in equum ascendunt. Tum reliquī Graecī ad īnsulam parvam nāvigant sed equum extrā mūrōs Troiae relinquunt. Māne Troiānī ā Troiae mūrīs equum magnum vident. Portās celeriter aperiunt et ad equum properant. Multī clāmant, 'Est certē dōnum deōrum! Troiānī equum nōn timent sed dēsīderant; itaque equum intrā mūrōs trahunt. Noctū armātī ex equō veniunt. Troiānī Graecōs nōn impediunt quod armātōs nōn audiunt. Ab īnsulā parvā ad Troiae portās reliquī Graecī properant. Tum armātī ad portās veniunt et sociōs intrā mūrōs dūcunt. Sīc Graecī Troiānōs vincunt et Troiam incendunt."

We can use the verb veniō, venīre as an example of a fourth conjugation verb:

veni¦ō, venīre [4]: come; note [i] the stem vowel in -i- / -ī- and [ii] the infinitive in -īre

veniō: I come, am coming

venīs: you (sg.) come

venit: he / she / it comes

venīmus: we come

venītis: you (pl.) come

veniunt: they come

Examples from the texts:

[1] veniō, venīre [4]: to come

Veniō quod magister est aeger. │ I’m coming because the teacher is ill.

Cūr, lūcī, ā lūdō mātūrē venis? │ Why, Lucius, are you coming early from school?

Quis venit? │ Who is coming?

In peristȳlum nōn venīmus. │We’re not coming into the peristyle garden.

Nōnne tū et Aulus in peristȳlum venītis? │Surely, you and Lucius are coming into the peristyle garden?

Lūcius et Aulus in domicilium veniunt. │ Lucius and Aulius come into the dwelling.

Noctū armātī ex equō veniunt. │ At night the armed men come out of the horse.

[2]

aperiō, aperīre [4]:  to open

Portās celeriter aperiunt. │ They quickly open the gates.

audiō, audīre [4]: to hear, listen to

Quid audīs, Pūblī? │ What do you hear, Publius?

Armātōs nōn audiunt. │ They do not hear the armed men.

impediō, impedīre [4]:  to hinder, impede

Troiānī Graecōs nōn impediunt. │ The Trojans do not hinder the Greeks.

mūniō, mūnīre [4]:  to fortify, defend

Mūrōs Troiae … mūniunt. │ They fortify the walls of Troy.